قوانین جذاب ترکیب بندی در عکاسی

امروزه بسیاری از مردم علاقمند به رشته­ عکاسی می باشند. وجود پلتفرم هایی مثل اینستاگرام تقریبا اکثر مردم را به موضوع عکاسی و قوانین آن علاقمند کرده است. در گذشته شاید مسئله­ تولید محتوا مربوط به رسانه ها و افراد خاصی می شد. اما امروزه با وجود شبکه های اجتماعی مجازی، هر شخص می تواند محتوای مخصوص به خود را تولید کند. به همین دلیل بسیاری از مردم علاقمند به یادگیری عکاسی شده اند. عکاسی از دیرباز در ایران علاوه بر تفریح یک شغل مناسب با درآمد خوب نیز بوده است. اما حقیقت این است که عکاسی تنها گرفتن یک دوربین در دست و پیدا کردن سوژه های مختلف نیست.بلکه این شاخه هنری به یادگیری دروس و مهارت هایی تخصصی مانند سایر رشته های تحصیلی نیاز دارد.به همین دلیل ما در این مقاله قصد داریم به آموزش یکی از قوانین مهم در عکاسی بپردازیم.این قانون که ترکیب بندی نام دارد شامل نکات و موارد گوناگونی است.از همین رو در این مطلب برآنیم درباره قوانین جذاب ترکیب بندی در عکاسی نیز صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

ترکیب بندی در عکاسی

یکی از مهم ترین تکنیک های عکاسی ترکیب بندی و یا Composition  می باشد. این تکنیک که رابطه مستقیم با زیبایی شناسی عکس ها دارد از اهمیت زیادی در عکاسی برخوردار است. ترکیب بندی به بیان ساده نگاه و زاویه دید عکاس می باشد. در این تکنیک عکاس با استفاده از هنر و قوانین خاص سعی در انتقال ایده های خود به مخاطب دارد. مفهوم تکنیک کمپوزیسیون شاید به نظر ساده باشد اما رعایت کردن این مفهوم برای یک عکاس نیازمند تلاش بسیار و آموزش است. رعایت تکنیک ترکیب بندی در عکاسی می تواند به سادگی هدف عکاس را به بیننده منتقل کند. ترکیب بندی دارای قوانین زیادی است که ما در ادامه قصد داریم به توضیح این قوانین جذاب بپردازیم.

۱.قانون یک سوم 

یکی از جذاب ترین قوانین تکنیک ترکیب بندی در عکاسی قانون یک سوم می باشد. اما این قانون چیست و نحوه رعایت آن چگونه است؟ باید گفت که رعایت این قانون بسیار ساده تر چیزی است که تصور می کنید. برای این کار فقط کافیست عکس را به وسیله دو خط عمودی و دو خط افقی به ۹ بخش مساوی تقسیم کنید. برای ایجاد این خطوط می توانید از قسمت گرید دوربین کمک بگیرید. البته اگر توانایی ایجاد این تقسیم بندی را در ذهن خود دارید نیازی به گرید نخواهید داشت. این خطوط یکدیگر را در ۴ نقطه قطع می کنند که به نقاط طلایی کادر معروف هستند. برای داشتن یک عکس عالی و حرفه ای باید سوژه عکاسی را دقیقا روی یکی از این نقاط  قرار بدهید. مطمئنا اگر شما تا حدودی با عکاسی آشنا باشید اصطلاح نقاط طلایی کادر را شنیده اید. این نقاط در واقع اولین نقاطی در عکس هستند که بیننده به آن ها توجه می کند.

• مرتبط : قاعده سوم در عکاسی

۲. قانون تقارن

یکی دیگر از قوانین جذاب ترکیب بندی در عکاسی قانون تقارن می باشد. تقارن را می توان از اولین سبک های چیدمان هنر دانست. قرینگی در اکثر طرح ها و نقوش سنتی اقوام و همچنین معماری قابل مشاهده است. این تکنیک برای نشان دادن قدرت استحکام و پایداری استفاده می شود. عکس هایی که قانون تقارن را رعایت می کنند از نظم و تعادل خاصی برخوردار هستند. این تعادل باعث ایجاد آرامش در بیننده می شود. همچنین استفاده از این قانون ترکیب بندی در عکس های مربعی نمود بیشتری دارد. استفاده از قانون جذاب تقارن در عکس های طبیعت انتخاب بسیار خوبی می باشد. بهتر است از این تکنیک برای یک عکس پرتره استفاده نکنید. بیشترین فضایی که در آن تقارن دیده می شود، فضای معماری می باشد. به همین دلیل انتخاب این تکنیک برای عکاسی از بناها بهترین گزینه می باشد.

۳.ترکیب بندی و صحنه های دارای بازتاب

یکی از جذاب ترین عکس هایی که می توان در طبیعت ثبت کرد، عکس صحنه های دارای بازتاب می باشد. در این عکس ها معمولا از نمایی دور بازتاب یک صحنه در آب دیده می شود. عکاس با انتخاب زوایه دید مناسب و دقت در کادربندی از این مجموعه­ جذاب عکاسی می کند. در این گونه عکس ها معمولا دو قانون جذاب ترکیب بندی تقارن و یک سوم با هم ترکیب می شوند. در این مواقع عکاس با انتخاب یک کادر مناسب تقارن را در این عکس ها به نمایش می گذارد. همچنین با استفاده از قانون یک سوم سوژه ای که مد نظر دارد را در نقاط کادر قرار می دهد. این گونه عکس ها معمولا جذابیت زیادی دارند و توجه بیننده را جلب می کنند.

۴.قوانین جذاب ترکیب بندی در عکاسی؛ قانون خطوط هدایتگر

از زمان باستان تا به امروز در هنرهای بصری خطوط حرف اول را می زدند. از نقاشی های قدیمی گرفته تا عکاسی های مدرن استفاده از خطوط یکی از مهم ترین مسائل در هنر های بصری بوده است. یکی از قوانین جذاب ترکیب بندی در عکاسی استفاده از خطوط هدایتگر است. خطوط برای خود معنا و مفهوم خاصی دارند و آن را به مخاطب منتقل می کنند. استفاده از این خطوط کاملا بستگی به هدف عکاس دارد. در ادامه به توضیح مفهوم تعدادی از این خطوط می پردازیم.

خطوط افقی: این خطوط مفاهیمی مانند: تعادل، آرامش و یا سکوت را به مخاطب منتقل می کنند.

خطوط عمودی: استفاده از خطوط عمودی در یک عکس نشانگر استحکام و قدرت است.

خطوط مورب: اگر قصد دارید به عکس خود عمق بدهید از این خطوط استفاده کنید. این خطوط نشانگر پویایی و حرکت می باشند.

خطوط منحنی: خطوط منحنی به آرامی حرکت چشم را به سمت خود می کشند و مفهوم آرامش را به بیننده انتقال می دهند.

خطوط زیگزاگ: این خطوط در عکس احساساتی مانند خشم و هیجان را به بیننده القا می کنند.

خطوط نازک و ضخیم: خطوط نازک در عکس نشانگر ظرافت و لطافت و خطوط ضخیم نشانگر استقامت و محکم بودن هستند.

۵.از دیگر قوانین جذاب ترکیب بندی در عکاسی ایجاد عمق در عکس است

به طور کلی عکس ها به صورت ۲ بعدی هستند. برای ایجاد یک فضای ۳ بعدی در عکس شما نیازمند یادگیری تکنیک های آن هستید. یکی از قوانین عالی ترکیب بندی در عکاسی ایجاد عمق در عکس می باشد. به طور کلی شما می توانید با استفاده از خطوط مورب به عکس خود پویایی خاصی بدهید و عکس خود را دارای عمق کنید. دو تکنیک حرفه ای برای ایجاد چنین عکسی وجود دارد که در ادامه به توضیح آن ها خواهیم پرداخت.

 استفاده از پیش زمینه (Foreground): یکی از ساده ترین روش ها برای ایجاد عمق در عکس استفاده از پیش زمینه می باشد. شما در این روش با قرار دادن پیش زمینه در جلوی کادر عمق خاصی به عکس می بخشید. این روش بیشتر برای عکاسی در طبیعت استفاده می شود. برای این کار باید به دنبال یک سوژه­ جذاب برای پیش زمینه عکس خود باشد. این سوژه باید به قدری جذاب باشد که توجه مخاطب را در ابتدا به خود جلب کند و سپس نگاه مخاطب را به پس زمینه هدایت کند.

تکنیک قاب در قاب (frame in frame): یکی دیگر از روش های ایجاد عمق در تصویر استفاده از تکنیک قاب در قاب می باشد. در این تکنیک که بیشتر برای عکس های فضای شهری و معماری استفاده می شود، عکاس در فضا به دنبال یک سوژه می گردد که به عنوان یک قاب سوژه­ اصلی را در بر بگیرد. با استفاده از این تکنیک می توانید به راحتی به تصویر خود عمق دهید. البته این کار نیاز به تمرین زیاد و زوایه دید خوب دارد.

۶. توجه به الگوها و بافت ها

همانطور که می دانید قسمت زیادی از عکاسی خلاقیت است. این خلاقیت حاصل نگاه خوب شما به سوژه های عکاسی می باشد. زمانی که یک عکاس بتواند زاویه دید خوبی داشته باشد، بیشتر راه را برای گرفتن یک عکس فوق العاده رفته است. یکی از جذاب ترین قوانین ترکیب بندی در عکاسی توجه به الگوها و بافت ها می باشد. فرض کنید شما وارد یک مکان تاریخی شده اید. مسلما معماری این مکان تاریخی از الگوهای خاصی برای طراحی استفاده کرده است. توجه شما به این الگوها و بافت ها و پیدا کردن یک کادر مناسب برای رسیدن مفهوم الگو به مخاطب، یک عکس زیبا را ثبت خواهد کرد. تفاوتی ندارد که شما می خواهید از یک فضای بزرگ عکاسی کنید یا از یک شاخه گل. توجه شما به این الگوها و بافت ها حتی در عکس های پرتره نیز می تواند یک تصویر بی نظیر ایجاد کند که هر مخاطبی را به خود جذب می کند.

۷. قوانین جذاب ترکیب بندی در عکاسی؛ قانون فضای منفی

گاهی اوقات برای این که یک عکس جذاب داشته باشید باید قسمت هایی از عکس را به حال خود باقی بگذارید. یکی دیگر از جذاب ترین قوانین ترکیب بندی در عکاسی قانون فضای منفی می باشد. در قانون فضای منفی عکاس با گذاشتن یک فضای منفی در کنار سوژه حس سادگی و مینیمالیسم را برای مخاطب ایجاد می کند. یکی دیگر از دلایل استفاده از این قانون جذاب ترکیب بندی در عکاسی، جلب توجه بیشتر سوژه می باشد. زمانی که در اطراف سوژه چیزی برای توجه وجود نداشته باشد تمام توجه بیننده به سوژه متمرکز خواهد شد. نکاتی که در قانون فضای منفی باید استفاده کنید به صورت زیر می باشند:

• در این تکنیک ترکیب بندی در عکاسی باید سوژه را در یک سوم تصویر و دو سوم دیگر را با فضای منفی پر کنید تا عکس متعادل به نظر برسد.
• اگر از یک مجسمه عکاسی می کنید مطمئن باشید که آن را در نقطه ای از کادر قرار دادید که به فضای منفی نگاه می کند. این موضوع به مخاطب حس خوبی را منتقل می کند.
• توجه داشته باشید که فضای منفی به معنای فضای خالی نیست. در این مدل عکس ها فضای منفی باید از هر نظر توجه مخاطب را به سوژه منتقل کند.
• برای داشتن یک عکس هنری تر می توانید در فضای منفی اغراق کنید و با ایجاد یک ضد نور یا حذف رنگ فضای جالب تری به عکس بدهید.

۸. قانون نسبت طلایی

نسبت طلایی یکی دیگر از قوانین جذاب تکنیک ترکیب بندی در عکاسی می باشد. این قانون که از نقاشی گرفته شده است از فرمول های پیچیده ریاضی استفاده می کند. قانون نسبت طلایی در ترکیب بندی به تناسبات فیبوناچی نیز مشهور است. اگه بخواهیم این قانون را به صورت خلاصه توضیح بدهیم باید گفت قانون نسبت طلایی با استفاده از محاسبات ریاضی به منحنی هایی می رسد که نقطه های طلایی را در کادر برای سوژه فراهم می کنند. این قانون نیز مانند قانون یک سوم برای پیدا کردن بهترین نقطه برای قرار گرفتن سوژه در عکس به وجود آمده است. با این تفاوت که این قانون از محاسبات سخت تری برخوردار است و همچنین دقت بیشتر نیز دارد. بیشترین استفاده­ این قانون در عکس های طبیعت و منظره می باشد.

• مرتبط : اصطلاحات عکاسی رو یاد بگیریم !

دیگر قوانین جذاب ترکیب بندی در عکاسی

همانطور که در ابتدای مطلب گفتیم، قوانین بسیاری برای ترکیب بندی در عکاسی وجود دارند که ما در این مقاله به جذاب ترین آن ها پرداختیم. اما قوانین دیگری نیز هستند که می توان مختصر به توضیح آن ها پرداخت. این قوانین عبارتند از:

اصل مجاورت در ترکیب بندی: این قانون در مواقعی استفاده می شود که تعداد سوژه ها در عکس بسیار هستند اما به دو گروه مختلف تقسیم می شوند. در این مواقع باید سوژه های از یک جنس را در مجاورت هم و در کنار هم قرار دهید.

نقش مثلث در ترکیب بندی: همانطور که می دانید مثلث یکی از اشکال هندسی می باشد که حس پویایی را به مخاطب القا می کند. زوایه های مثلث و شکل آن توجه مخاطب را به سوژه چند برابر می کند.

• مرتبط : اصول ژست گرفتن در عکاسی

البته قوانین زیادی برای ترکیب بندی در عکاسی وجود دارند که ما در این مقاله سعی کردیم به زبان ساده آن ها را توضیح دهیم. شما چه قوانین دیگری را می شناسید که در ترکیب بندی استفاده شود؟ به نظر شما زاویه دید چقدر در یک عکس تاثیر گذار است؟ تجهیزات مهم تر است یا خلاقیت؟ نظرات خود را با ما در قسمت دیگاه به اشتراک بگذارید.